Bu günlerde bilgisayarınızda ne kadar bellek olduğu önemli değil, çünkü ne kadar bellek takarsanız takın asla yeterli olmuyor. Geçmişte bir PC’nin 1 yada 2 MB (Megabyte)’dan fazla belleğe ihtiyaç duyacağı düşünülmüyordu. Günümüzde birçok sistem en az 128 MB belleğe ihtiyaç duyuyor. Ve grafik uygulamaları ve grafik programlarını kullanan sistemlerde en iyi performansı elde etmek için en az 512 MB kapasiteli bellek kullanılması gerekiyor.
Geçmişten bugüne teknolojinin nasıl değiştiğini göstermesi açısından şu örnek oldukça ilginç: Bill Gates 1981 yılında bilgisayar belleği için “640K (1MB’nin neredeyse yarısı) kapasite, bilgisayar kullanıcıları için yeterli olacaktır.” demiş.
Bazıları için bellek denklemi çok basittir: ne kadar fazla o kadar iyi. Bu kılavuzumuzda tüm bellek sorularının yanıtlarını ve daha fazlasını bulacaksınız.
BELLEĞİN BİLGİSAYARDAKİ ROLÜ
Bilgisayar endüstrisinde “bellek” terimi RAM (Random Access Memory – Rasgele Erişimli Bellek) ifadesi yerine kullanılır. Bilgisayar RAM’i geçici uygulamaları ve çalışma sırasında kullanılması gereken geçici verileri depolamak için kullanır. Bu sayede işlemci – CPU, işlem yaparken ihtiyaç duyduğu bellek üzerindeki verilere bellek kolayca ulaşır.
Bu duruma bir örnek olarak, işlemci – CPU bir uygulama yaparken – mesela kelime işlem (WORD) yada grafik (PHOTOSHOP) – bu uygulamalar sırasında yaptığı işlemleri en hızlı ve verimli şekilde yapabilmek için belleği kullanır. Basit olarak anlatmak gerekirse, uygulamaların bellek üzerinden çalışması; işlerinizi daha hızlı yapmanızı ve çeşitli işlemler için daha az beklemenizi sağlar.
Uygulama süreci,sizin klavyeden bir komut girmenizle birlikte başlar. İşlemci – CPU komutu inceler ve ilgili sürücüye gerekli program yada komutu belleğe yüklemesi için talimat verir. Veri belleğe yüklendiğinde işlemci – CPU veriye sürücüde olan veriden daha hızlı bir şekilde ulaşır.
Bu süreç sayesinde işlemcinin uygulamaları en hızlı şekilde yapabilmesi için uygulamalarda kullanacağı veri ve dosyaların konulacağı bir alan yaratılmış oluyor. Böylece; işlemcinin uygulamalar sırasında gereken verilen için her defasında sabit disk sürücülerinde bulunan dosyaları incelemesi gerekmiyor.
BELLEK VE DEPOLAMA ARASINDAKİ FARK
İnsanlar genellikle bellek – memory ve depolama – storage kavramlarını birbirine karıştırırlar. Bellek, bilgisayara takılmış olan RAM miktarını ve depolama ise bilgisayarın sabit diskinin kapasitesini anlatmak için kullanılır. Bu karışıklığı gidermek için şu benzetme kullanılabilir; Bilgisayarı içerisinde bir masa ve bir dosya dolabı bulunan bir ofis odası olarak düşünün.
Dosya dolabı bilgisayarın sabit diskidir, ofisinizde bulunan ve size gereken tüm dosyaları içerisinde saklarsınız. İşe geldiğinizde, üzerinde çalışacağınız dosyaları dolaptan çıkarıp masanı üzerine koyarsınız ve çalışmaya başlarsınız. Masa bilgisayarın belleğidir, dosyalarınızı masa üzerine taşıyarak ihtiyacınız olan dosyalara daha hızlı ulaşırsınız.
Masa ve dosya dolabı benzetmesini biraz daha düşünün. Size gereken dokümanlar için her defasında dosya dolabına gidip çekmeceler içinde dosya aradığınızı düşünün. Bunun sizi ne kadar yavaşlatacağını ve ne kadar sinirleneceğinizi düşünün. Masanızda yeterli alan varsa -benzetmemizde bu belleğin kapasitesidir – gerekli tüm dosyaları masanıza taşıyarak bir bakışta gerekli dosyaya ulaşabilirsiniz.
Bellek ve depolama arasındaki bir diğer önemli farklılık: sabit diskinizdeki veriler bilgisayar kapatıldığında bir değişiklik olmadan depolanmaya devam eder. Ancak bellek üzerindeki veriler, bilgisayar kapatıldığında silinirler. Yine masa benzetmesine dönecek olursak mesai bittiğinde masanızda bulunan dosyalar çöpe atılır.
BELLEK VE PERFORMANS
Bilgisayara bellek eklendiğinde performansının arttığı bilinen bir gerçektir. Eğer bellek üzerinde işlemciye gereken verişlerin konulacağı yeterli alan yoksa, bilgisayar virtual memory – sanal bellek adı verilen bir yapı oluşturur. Bu da “swapping – takas” durumunun oluşmasına sebep olur ve sistem yavaşlar. Ortalama bir bilgisayarda, işlemcinin RAM’ e ulaşması 200ns (nanosaniye), sabit disk üzerindeki verilere ulaşması ise 12,000,000ns sürer. Diğer bir deyişle normalde 3,5 dakika sürecek bir işlem 4,5 ayda biter.
RAM ve sabit diske erişim zamanları karşılaştırması.
BİLGİSAYARA BELLEK EKLEMEK: HAYAT NE KADAR GÜZEL
Daha önce bilgisayarınıza bellek eklediyseniz, performansın ne kadar arttığını fark etmişsinizdir. Bellek eklenmesiyle birlikte, uygulamalarınız daha hızlı açılmaya başlar , web sayfaları daha hızlı yüklenir ve aynı anda daha fazla programı çalıştırabilirisiniz. Kısacası bellek ekleyerek bilgisayarınızı daha eğlenceli hale getiririsiniz.
SUNUCUYA BELLEK EKLEMEK : HAYAT DAHA DA GÜZEL
Günümüzde, insanlar bilgisayarlarını kendi çalışma grupları ile birlikte kullanarak bir ağ – network üzerinden bilgi paylaşmak amacıyla kullanıyorlar. Bir ağa – network bağlı bilgisayarlar verilerin iletilmesini ve dağıtılmasını sağlayan bilgisayarlara server – sunucu adı verilir. Bu bilgisayarların performansları çok önemlidir çünkü tüm ağın performansını etkiler, eğer server – sunucu performansı yetersiz ise ağa – network bağlı tüm bilgisayarların performansı düşecektir. Bu yüzden kişisel bilgisayarda olduğu gibi yani bellek eklendiğinde, server – sunucunun ve dolayısıyla ağın – network performansı artar. Böylece ağa bağlı tüm bilgisayarlar daha verimli çalışır.
Server – sunucu’ya bellek eklendiğinde oluşan performans artışını görmak için, Windows NT-tabanlı sunucularda yapılan bağımsız incelemeye bir göz atın:
Uygulama sunucuları, kullanıcılara geniş uygulama olanakları sunmaktadır, kelime işlemci – CPU ve hesap tabloları gibi. Bellek 64 MB’den 256MB’ye çıkarıldığında, Windows NT Server’ın, saniyede işleyebileceği veri kapasitesi beş katına çıkmaktadır.
Web sunucuları, kullanıcılardan gelen HTTP uygulamalarını gerçekleştirmek için kullanılırlar. Bellek kapasitesini iki katına çıkarmak yanıt süresini %50 azaltır.
Kurum içi kullanılan sunucular, kurum için hayati öneme sahiptir, e-posta, mesajlar ve benzeri uygulamalar sunucular üzerinden yürütülür. Bu yüzden daha fazla bellek sunucu performansını arttırarak, kullanıcıların veritabanlarına daha hızlı erişmesini sağlar. Belleği iki katına çıkarmak performansta %248 ile %3000 arasında değişen artışlar gerçekleşmesini sağlıyor.